Op het moment dat ik dit schrijf zoeken de inwoners van Kiev opnieuw de schuilplaatsen op. Het raakt mij als ik zie dat op de trappen in de metro’s schoolkinderen les krijgen of in ondergrondse garages groepen mensen staan te zingen. Een schuilplaats is meer dan een plek om je leven te beschermen tegen raketaanvallen. Het is ook een plaats waar je wordt teruggeworpen op waar het om gaat in het leven. Veiligheid en geborgenheid wordt gevonden in gemeenschapszin, troost en zorg voor elkaar. Moed wordt gevonden in diepere waarden die het leven de moeite waard maken. Als dat leven wordt bedreigd, hebben we een schuilplaats nodig.

Veiligheid en geborgenheid

Ons leven is niet te vergelijken met het leven in Kiev of vele andere plaatsen over de wereld waar aanslagen zijn of verdrukkingen plaats vinden. Toch merk ik dat steeds meer mensen in mijn omgeving verlangen naar veiligheid en geborgenheid. De laatste tijd ben ik iets aan het veranderen in een van mijn patronen. Normaal gesproken als ik de straat op ga, boodschappen doe of de auto naar de garage breng, loop ik doelgericht af op waar ik voor gekomen ben. Nu kies ik er bewust voor om contact te maken met de mensen die ik tegenkom. Gewoon vriendelijk knikken of een korte reactie geven op iets. Het verbaast mij hoeveel bekende en onbekende mensen hun verhaal doen. Verhalen die worden gekenmerkt door moeite en strijd, maar ook een verlangen naar rust en zekerheid. Mensen hebben een schuilplaats nodig. Een plek waar ze veiligheid ervaren om hun leven te delen.

Mensen hebben een schuilplaats nodig.

Schuilplaats of bunker

Als ik goed luister naar deze mensen dan hoor ik hoe de ene na de andere crisis hen raakt in de directe levenssfeer en eigenwaarde. We horen in ons welvarend land over een grote toename van eenzaamheid en depressiviteit. Er wordt enorm gepolariseerd, als je anders denkt word je al snel uitgesloten. Mensen trekken zich terug of gaan juist vechten. De onveiligheid neemt toe. Velen zien geen uitzicht op verbetering op de korte termijn. De vraag is hoe lang dit gaat duren. Er is oorlog en er zijn dreigingen van oorlogen. Er vindt verharding plaats en de wetteloosheid neemt toe. Bij gebrek aan schuilplaatsen kruipen velen terug in hun eigen betonnen bunker en sluiten zich af van de dreiging, maar daarmee ook van elkaar en van het leven. Van samen zingen, elkaar troosten of bemoedigen.

De kerk als schuilplaats

Ik geloof dat hier een uitdaging ligt voor de kerk. Bij uitstek de plek waar je mag schuilen. Dat blijkt onder andere uit het realiseren van 10.000 opvangplekken voor vluchtelingen en de extra aandacht ten tijde van de coronaperiode. Toch ben ik bang dat veel kerken zich nog teveel hebben teruggetrokken in hun geloofsbunker waardoor veel mensen de weg niet meer weten te vinden naar dé Schuilplaats. Omdat ik denk dat de onveiligheid en onzekerheid voor veel mensen zal toenemen, zou deze vraag bovenaan de agenda van lokale kerkleiders moeten staan: hoe en voor wie in onze buurt kunnen wij een schuilplaats zijn?

Bij gebrek aan schuilplaatsen kruipen velen terug in hun eigen betonnen bunker.

De coach als schuilplaats

Maar ik wil niet alleen maar wijzen. Ik heb ook een persoonlijke verantwoordelijkheid. De actualiteit spoort mij opnieuw aan om dezelfde vraag te beantwoorden: hoe en voor wie kan ik een schuilplaats zijn? Ik stel deze vraag ook vanuit mijn coachprofessie. Want ook bij professionele vraagstukken wordt deze onveiligheid ervaren in de context van team of organisatie. Eerlijk gezegd lig ik daar best wel wakker van. Ik wil namelijk geen coach zijn die vanuit een professionele betrokkenheid anderen kan helpen volgende stappen te zetten. Ik wil een coach zijn die echt meeleeft en meevoelt en die in staat is om zoveel veiligheid te creëren dat er een schuilplaats ontstaat. Een plek waar maskers af kunnen, waar kwetsbaarheid kan zijn, waar stoom kan worden afgeblazen en gehuild kan worden, waar confronterende vragen worden ervaren als een oprecht samen zoeken naar wat het leven geeft en te bieden heeft. Ik wil een schuilplaats kunnen zijn voor de ander, ook in mijn professie.

Ik wil een coach zijn die echt meeleeft en meevoelt..

Een schuilplaats voor elkaar

Eigenlijk ben ik enorm bevoorrecht. Want vanuit mijn professie heb ik zoveel vaardigheden methodieken en technieken geïnternaliseerd in mijn denken en handelen, dat ik het op een ontspannen manier kan gebruiken in mijn gesprekken in het alledaagse leven. Wie ik ben als coach en wie ik ben als persoon liggen heel dicht bij elkaar. Dat zal een van de redenen zijn waarom mensen vrij gemakkelijk hun hart bij mij openen. Het is mijn verlangen dat meer mensen zich bewust worden van de betekenis die het heeft om de ander -ook al is het voor een moment- een luisterend oor en een meevoelend hart te bieden. Als je anderen kan aanmoedigen -ook al is het in klein- de regie over hun leven te pakken. Dat brengt mij bij de vraag hoe we mensen kunnen helpen om terug te gaan naar waar het om gaat in het leven, als het leven je duwt naar een plek waar je niet wilt zijn.

Een beweging van schuilplaatsen

Ik geloof dat dit kan door voor anderen een schuilplaats te zijn: een plek waar troost en bemoediging plaats vindt, waar mensen ontdekken waar ze hun kracht vandaan halen en hoe ze voor anderen van betekenis kunnen zijn. Hoewel dit is wat een coach doet, hoef je hier echt geen coach voor te zijn. Ik verlang naar een beweging van mensen -coach of geen coach- die heel bewust de straat op gaan of naar de winkel met het verlangen om te luisteren en te verbinden. Misschien moet je niet eens de straat op gaan omdat je voldoende uitdaging hebt aan je eigen gezin of kind en kun je in je directe omgeving een schuilplaats zijn en daarmee soms levensreddend en leven gevend. Ik verlang naar een beweging van mensen die opstaan en zeggen: ik wil een schuilplaats zijn in moeilijke tijden. Ook al heb je geen antwoord op alle vragen en denk je misschien heel anders dan die ander. Sterker nog, normaal gesproken was je die ander straal voorbij gelopen omdat je niets hebt wat je samenbindt. Op één ding na: het leven, dat zo kostbaar is en die je de ander in alle vrijheid en alle veiligheid zo gunt. En het mooie is, dat leven wordt zichtbaar vanaf het moment dat je de ander kan ontvangen om te schuilen, zijn verhaal te doen en zich gezien te weten.

Naar zo’n beweging verlang ik. Volgens mij gaan we dit heel erg nodig hebben de komende tijd. Ik zou niet weten hoe zo’n beweging anders zou moet ontstaan, dan gewoon te beginnen. Op je eigen plek. Dat is wat ik doe. Mijn vraag is: doe jij mee (en hoe ziet dat er dan uit)?