Het jaar 2020 werd ingeluid met de dikste mist die ik ooit heb meegemaakt. Vuurwerk afsteken of op bezoek gaan bij je vrienden was een hachelijke onderneming. Lokaal was het zicht namelijk niet meer dan 1,5 meter. Symbolischer kon de overgang naar het mistige 2020 niet zijn. Dit jaar heeft mij drie belangrijke lessen geleerd die ik graag met je wil delen.

Dikke mist

Oudejaarsdag 2019, 22.30 uur – “Pas op papa, je rijdt bijna de berm in. Een klein stukje naar links”, schreeuwde Laure. “Je gaat nog steeds te hard, rustig aan”. Ze had het raampje naar beneden gedraaid en hing half uit het raam, turend naar de grond. Ze gaf me aanwijzingen om niet van de weg te raken. Zo’n dichte mist had ik nog nooit gezien. Het was er ineens.

We kwamen uit het ziekenhuis waar we Janine hadden bezocht. Ze lag al een week op de Intensive Care. Met tegenzin hadden we tussen de piepende monitoren een oliebol naar binnen gewerkt die ons was aangeboden door een lieve IC-verpleegkundige. Dat hoort er nu eenmaal bij op oudjaarsdag. Maar in werkelijkheid stond de grote oud-en-nieuw-show ver van mijn bed. Ik werd gekaapt door de steeds maar terugkerende gedachte: “Hoe komt Janine hier uit?”. Het liefst wilde ik tegen haar aankruipen, maar dat was niet toegestaan. Na een half uur werden we vriendelijk verzocht het ziekenhuis weer te verlaten. Ze sliep half en het was laat genoeg. Morgenvroeg, op de eerste dag van het nieuwe jaar, mocht ik haar weer opzoeken werd mij verzekerd door de dienstdoende arts-assistent.

Wat doe je als je zicht wordt belemmerd en je richtingsgevoel je in de steek laat?

Gedesoriënteerd

Bij tegenslag ligt mijn kracht in het overzien van de situatie en vooruit denken. Maar deze avond lukte me dat niet. Ik staarde naar de grote witte vlakte die zich steeds op anderhalve meter afstand van ons bevond. Met een vaartje van 5 kilometer per uur kropen we als een trage slak door de dikke mist. “Stop”, schreeuwde Laure die nog steeds half uit de zijraam hing. “Papa, wat doe je nou. Je rijd het voetpad op, de afslag moet nog komen hoor. Nog even opletten, we zijn bijna thuis”. Zenuwachtig deed ik het groot licht aan, maar in plaats van meer zicht reflecteerde de mist een grote waas voor mijn ogen. Dat was precies hoe ik me voelde. Elke poging om positief te denken en vooruit te kijken werd onderdrukt door die ene vraag die mij gevangen hield: “Wordt ze weer beter?” We hadden grootse plannen voor het nieuwe jaar. Een gezamenlijke droom die eindelijk zou worden vervuld. We hadden een heldere stip op de horizon, maar die was in één klap verdwenen. In plaats daarvan ontstond er een dikke mist in mijn hoofd. Het was er ineens, het overrompelde mij. Zoals mij overkwam tijdens deze rit. Honderden keren heb ik deze weg gereden. Ik kende de route als mijn broekzak, maar ik had geen flauw idee waar we precies waren. Ik was gedesoriënteerd.

Wat doe je als de mist zo dik is dat je de weg dreigt kwijt te raken? Als je niet meer kunt vertrouwen op je natuurlijke vermogens? Wat doe je als je zicht wordt belemmerd en je richtingsgevoel je in de steek laat? Deze ervaring heeft mij drie lessen geleerd die ik graag met je wil delen.

Vertragen

Als je niet ver kunt kijken leef dan bij de dag. Laure riep me toe “Niet zo snel papa”. Tja, dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Ik ben van de snelle. Rusten kan ik prima, maar niet te lang want er moet ook wat gedaan worden. Nu moest ik iets leren dat verder gaat dan rusten, namelijk vertragen. Als je vertraagt neem je de rust mee, ook al werk je of moet je af en toe tempo maken. Vertragen is een bewuste keuze om vandaag niet te laten inhalen door morgen. Ik ben het ‘nu’ veel meer gaan waarderen. Wat hebben we er aan als we streven naar morgen en vergeten om vandaag te leven? “Niet zo snel papa” is een reminder om me aan te passen. Niet aan de omstandigheden, maar aan wat belangrijk is voor mij. De mist is minder dreigend als ik niet zo snel hoef te gaan. Dan maak ik me niet druk om wat er ineens kan opdoemen, maar heb ik meer oog voor wat dichtbij is, wat mij dierbaar is. Door te vertragen heb ik ontdekt dat wat voor mij gewoon of vanzelfsprekend is geworden, eigenlijk heel kostbaar is. Dat ben ik weer opnieuw gaan waarderen door te vertragen.

Vertragen is een bewuste keuze om vandaag niet te laten inhalen door morgen.

Vertrouwen

Als de mist zo dik is dat je je oriëntatie verliest, dan heb je anderen nodig om er goed doorheen te komen. Laure navigeerde mij door de mist. Ik heb veel meer ervaring met rijden in de mist, maar zonder haar was ik van de weg afgereden. Dat is de tweede les die ik heb geleerd: laat los en geef anderen het vertrouwen. De mist in mijn hoofd werd mij bijna fataal toen ik bedacht wat er nog allemaal gedaan moest worden en wat de gevolgen zouden zijn als ik zou vertragen. Ik wilde er 100% voor Janine en mijn gezin zijn, maar ik voelde me ook 100% verantwoordelijk voor de werknemers en de klanten van ons bedrijf en voor de plannen die uitgevoerd moest worden. Normaal gesproken zou ik me 200% inzetten om dit te fixen, maar ik wist dat deze mist te dik voor me zou zijn. Daarom gaf ik het werk over aan anderen die hun vertrouwen hadden bewezen. Ook de taken waarvan ik dacht dat ik dat zelf beter zou kunnen. Ik moest de controle loslaten en nog meer samenwerken. Het onmiddellijke gevolg daarvan was dat de mist minder zwaar op mij drukte. Zo ontstond er ruimte in mijn hoofd om aandacht te geven aan wat echt belangrijk is: er zijn voor mijn gezin en – niet te vergeten – er zijn voor mezelf.

Hoop is geen garantie dat de omstandigheden beter worden.

Verwachten

“Opletten papa, nog even…” riep Laure me toe, “We zijn bijna thuis”. Door deze mistervaring heb ik opnieuw ontdekt hoe belangrijk het is om perspectief te houden. Maar ik heb ook ervaren dat perspectief zomaar kan worden opgeslokt door een dikke mist. Daarom moest ik eerst leren vertragen en vertrouwen, waardoor de mist mij niet meer ging beheersen. Pas toen ontstond er weer ruimte om weer te verwachten. Verwachten is voor mij de hoop dat de mist eens zal optrekken. Wie kan verwachten wordt boven de mist uitgetild. Dat is geen naïviteit. Ik was me er goed van bewust dat de wereld na de mist er wel eens anders zou kunnen uitzien dan het was voor de mist. Hoop is geen garantie dat de omstandigheden beter worden. Dat is niet wat hoop doet. Hoop raakt wel het verlangen aan dat al diep van binnen aanwezig is, maar door de omstandigheden buiten beeld is geraakt. Hoop brengt dat verlangen naar boven en fluistert ons toe dat de vervulling daarvan niet afhankelijk is van de omstandigheden. We moeten alleen anders kijken. Een nieuw perspectief. Janine en ik hebben naar elkaar uitgesproken dat onze gezamenlijke droom niet voorbij is. Het krijgt hoogstens een andere invulling. We verwachten nog steeds…

2021

De drieluik vertragen – vertrouwen – verwachten heeft ons geholpen in een jaar van dikke mist. Een jaar waarin Janine heeft gerevalideerd en bijzonder mocht herstellen, een jaar waarin we afscheid hebben genomen van geliefden, een jaar waarin ons bedrijf flinke klappen heeft gekregen van het beduchte Corona-virus en een jaar waarin we hebben geprobeerd alles een plek te geven en weer vooruit te kijken. Met deze drieluik gaan we ook het nieuwe jaar in. Want zoals het er naar uitziet is de mist nog niet opgetrokken. Ook nu wordt er geen vuurwerk afgestoken, kunnen we niet bij vrienden op bezoek, zijn we gekluisterd aan huis. Juist daarom wil ik deze persoonlijke lessen met je delen, misschien heb je er iets aan:

1. Vertragen heeft mij geholpen in het hier-en-nu te blijven en het heden opnieuw te waarderen. Dat gaf mij rust.
2. Vertrouwen heeft mij geleerd om terug te kijken op de kwaliteiten van anderen en daarop te bouwen. Dat gaf mij ruimte.
3. Verwachten gaf mij het verlangen om weer vooruit te kijken, maar ook de moed om anders te kijken en open te staan voor nieuwe wegen. Dat gaf mij richting.

Ik wens jou een gezegend 2021 toe. Een jaar waarin je rust, ruimte en richting mag vinden!

Bart Broekman,